Sheet collage :P

Utwory do samodzielnego opracowania.

Wielką zagadką były dla nas w tym roku szkolny utwory do samodzielnego opracowania.

Uczniowie w klasach 5 i 6 szkoły podstawowej otrzymali utwory do samodzielnego opracowania na tydzień przed przesłuchaniem. Zdecydowałam się na coś prostego. Na utwory z zakresu nauki w 2 i 3 roku grania na fortepianie. Ale pomyślałam, że to będzie za proste. Dodatkowo zdecydowałam się na wybór z literatury fortepianowej dla dzieci, która zawiera wstawki do improwizacji.

W II stopniu było łatwiej i trudniej wybrać utwory do samodzielnego opracowania. Musiały być krótkie, ale musiały także zawierać przynajmniej kilka elementów muzycznych do zrealizowania.

Mazurki Chopina ? Za długie...to może Grieg!!! Na niezastąpionym IMSLP znalazłam tańce norweskie Edwarda Griega na fortepian solo. Miały po kilka linijek i zawierały bardzo dużo elementów muzycznych do wyszukania. Były idealne. Dodatkową trudnością było to, że uczniowie otrzymali po jednym tańcu dzień przed przesłuchaniem.

Pomysł z wdrożeniem utworów do samodzielnego opracowania sprawdził się. Uczniowie bardzo chętnie przystępowali do wyznaczonego dla nich zadania.
Dodatkowo bardzo żywiołowo reagowali na otrzymane utwory. Padało wiele pytań i mieli wiele obaw. Jednak pozostawienie im szerokiego pola, pozwoliło wyzwolić ich nieskończoną kreatywność.

Formy sprawdzania osiągnieć uczniów w zakresie gry a vista

Corocznym problemem i w sumie wyzwaniem jest dobór odpowiednich materiałów nutowych do sprawdzenia wiedzy i umiejętności uczniów w zakresie gry a vista. Zainspirowana zeszłorocznym spotkanie z prof. Sz. Esztenyim dodałam w tym roku szkolnym krótkie elementy do improwizowania podczas przesłuchania.W tym roku także udało mi się dodać do materiałów krótkie utworki opracowane przez panią Agnieszkę Lasko, która napisała wspaniały podręcznik do klasy 1 szkoły podstawowej ( dostępny w wydawnictwie Eutrepe). Co prawa znajdują się tak materiały dla małych dzieci, ale wprowadzenie tych utworków na egzaminie a vista, było wyzwaniem dla niektórych uczniów nawet z gimnazjum. Co spowodowało, że pojawiły się trudności? Pani Lasko napisała utworki dla dzieci z niewielkimi wstawkami do improwizacji, a także zaproponowała układanie własnych kompozycji z nutowych rozsypanek, co na egzaminie a vista ( przy wysokim poziomie stresu) było nie lada wyzwaniem.

Bardzo chętnie dzieci i młodzież czytały literaturę XX wieku np. fragmenty z etiud B. Woytowicza. Muzyczna abstrakcja była łatwiejsza do czytania niż klasyczny lub romantyczny porządek w harmonii :)

Wielkim wyzwaniem będzie dla mnie praca na psychicznymi blokadami, które występują u uczniów, kiedy okazuje się, że nagle trzeba ułożyć własną kompozycję nawet z zaproponowanego materiału nutowego.

Niekończące się wyzwania - to co w tej pracy lubię najbardziej.

Szkic projektu działań edukacyjnych - Inspirowane mistrzem SZ.E.

„Improwizacja fortepianowa dla specjalności fortepian  II st.”

 Ogólne cele edukacyjne.

   Rozwijanie inwencji twórczej.

    Rozwijanie pamięci oraz wyobraźni muzycznej.

 Poszerzenie wiedzy i praktyki muzycznej ucznia

w zakresie improwizacji.

  Pobudzanie kreatywności.

 Rozwijanie szybkości i wielotorowości myślenia.

Szczegółowe cele edukacyjne.

- Zapoznanie ucznia ze stylami muzycznymi,

analizą formalną i harmoniczną utworów muzycznych,

elementami koncepcji techniki kompozytorskimi, grą

a vista oraz transpozycją;

- Zaprezentowanie możliwości, jaką jest swobodne podejście do interpretacji utworów muzycznych;

- Wprowadzenie do tworzenia samodzielnych koncepcji wykonawczych;

- Opanowanie i utrwalenie środków wykonawczych potrzebnych do improwizacji;

- Wykształcenie umiejętności układania akompaniamentu do melodii;

- Rozwijanie umiejętności harmonizowania melodii;

- Pobudzanie wyobraźni w zakresie formułowania własnych koncepcji wykonawczych, jak i w strukturach improwizacyjnych.

 4.   Materiał Nauczania.

a.   Treści nauczania.

- Ćwiczenie struktur wertykalnych takich jak: interwały, współbrzmienia,

- Ćwiczenie transpozycji.

- Ćwiczenie określonych akordów.

- Utrwalanie zapisu „funkcyjnego” trójdźwięków i czterodźwięków.

- Ćwiczenie współbrzmień w określonym metrum i tempie.

- Ćwiczenie współbrzmień w różnych układach oraz przewrotach.

- Utrwalanie kadencji.

- Wprowadzenie alteracji oraz dźwięków obcych.

- Ćwiczenie progresji modulacyjnych i nie modulacyjnych.

- Rozwijanie umiejętności improwizowania motywu podstawowego i jego wariantów.

- Ćwiczenie progresji melodycznych.

- Ćwiczenie kadencji w ilości taktów  - od 1 d o16 taktów, w określonym rytmie i tempie.

- Akompaniament tworzony do podanej melodii.

- Improwizowanie form: AABA/ABBA/ABCA.

- Improwizowanie „ilustracyjne” do wyobrażonego obrazu, ruchu.

- Zadania kompozytorskiej – komponowanie akompaniamentu do melodii, komponowanie prostych form tanecznych, np. tańce narodowe i tańce dawne – menuet, gawot, polonez.

- Komponowanie cyklu wariacji (style epok do wyboru: barok, klasycyzm, neoklasycyzm).

- Komponowanie cyklu krótkich miniatur ilustracyjnych.

- Gra a vista  - z realizacją pełnego zapisu nutowego, - realizacja melodii a vista np. zapisu utworów jazzowych, melodii ludowych itp. z podanymi oznaczeniami harmonicznymi  z jednoczesnym tworzeniem akompaniamentu, - realizacja melodii takich jak w powyższym punkcie, lecz tylko z oznaczeniami harmonicznymi, - realizacja a vista prostego basso continuo; dodatkowo wprowadzenie nauki skali bluesowej, pentatoniki i użycie ich w praktyce, gra a vista z jednoczesną transpozycją o sekundę małą i o sekundę wielką melodii zapisanej w dwóch rejestrach z oznaczeniami harmonicznymi.

 b.    Repertuar – proponowana literatura.

• K. Borys „Improwizacja fortepianowa Szabolcsa Esztényiego. Metoda nauczania.” UMFC Warszawa 2009 wyd. II poprawione.
• K. Borys „ Improwizacja fortepianowa Szabolcsa Esztényiego. Przykłady nutowe.” UMFC Warszawa 2009 wyd. II poprawione.
• J. Adamowski „Gra a vista na fortepianie.” PWSM Wrocław 1979.
• T. Dawydowna-Brianskaja „ Kształtowanie i rozwój nawyku czytania nut a vista w pierwszych latach nauki gry na fortepianie.” (tłum. K. Miklaszewski), COPSA z. 166, Warszawa 1976.
• D. Wójcik „ ABC form muzycznych.” wyd. II poprawione, Kraków 1997.
• Z. Stępień „ Harmonizowanie melodii na dwa i trzy głosy.” CEA 1995 Warszawa.
• J. Targosz „ Podstawy harmonii funkcyjnej.” PWM 1993 Kraków.
•  J. K. Lasocki „ Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce.”
• M. Drobner „ Instrumentoznawstwo i akustyka.” PWM 1957.
• F. Wesołowski „ Zasady muzyki.” PWM 1960.
• K. Sikorski „ Harmonia.” PWM 1958.
• K. Sikorski „ Kontrapunkt.” Kraków 1955.
• O. Peterson „ Jazz exercieses.”
• J. Szprot „Materiały do improwizacji jazzowej.” 37 Warsztaty Jazzowe Puławy 2007.
• J. Oleszkowicz „I Ty możesz improwizować.” CEA rok 1997.
• B. Motyka „ Szkoła improwizacji na fortepian.” Wyd. Muz. WOAL 1994.
• J. Hoffman i A. Rieger „ Szkoła czytania nut.” Czytelnik Kraków 1953.
•  K. Hermann „ Vom Blatt” Zeszyty 1,2,3,4 HUG.&CO., Zurich 1972.

c.    Formy sprawdzania osiągnięć ucznia.

 Na zakończenie I semestru uczniowie realizują swoje improwizacje na zaliczenie w formie popisu.

Na zakończenie II semestru uczniowie powinni zaprezentować swoje improwizacje podczas egzaminu promocyjnego.

Uczeń otrzymuje ocenę semestralnie. Ocenę za I semestr wystawia nauczyciel prowadzący przedmiot. Ocenę za II semestr wystawiać będzie komisja złożona z nauczycieli prowadzących przedmiot.

Ocena osiągnięć ucznia powinna zawierać:

• Ogólne zainteresowanie przedmiotem.
• Twórcze podejście do samej improwizacji.
•  Systematyczność i rzetelność w pracy domowej.
•    Aktywność podczas lekcji.
• Stopień realizacji materiału nauczania.
• Jakość wykonywanych zadań.

d.   Opis osiągnięć ucznia na zakończenie każdego etapu edukacyjnego.

-   Umiejętność łączenia akordów w kadencjach, progresjach nie modulacyjnych i modulacyjnych oraz strukturach melodyczno-harmonicznych z uwzględnieniem motywiki, formy, harmonii, rytmiki.

- Zrealizowanie wszystkich podanych ćwiczeń z zakresu struktur wertykalnych i horyzontalnych, jako podstawy techniki improwizacji.

- Napisanie po 1 kompozycji w 3 spośród 4 wymienionych rodzajów zadań kompozytorskich.

-  Opanowanie umiejętności gry a vista.

- Granie a vista utworu podanego 1-głosowo tzw. „prymki” z oznaczeniami akordowymi ( materiał w zakresie muzyki ludowej, popularnej, jazzowej do wyboru).

- Realizacja prostego basso continuo.

- Umiejętność transponowania różnego rodzaju struktur melodycznych jednogłosowych i wielogłosowych.

- Umiejętność grania różnych pochodów gamowych w różnych odmianach skal dur i moll.

- Umiejętność realizacji ćwiczeń z basso continuo.

 -  Umiejętność realizacji prostych zadań z basso continuo.

- Umiejętność budowania skal: od prostych do dwunastostopniowych.

-  Umiejętność tworzenia w tych skalach prostych melodii, progresji i prostych przebiegów wertykalnych.

-  Umiejętność improwizowania motywów dwu- i trzy-częściowych oraz melodii o strukturze okresowej ( motyw, fraza, zdanie, okres).

-  Umiejętność grania wszystkich kadencji w układzie skupionym i rozległym. Umiejętność grania konstrukcji harmonicznych oraz modulacji ( diatonicznych i chromatycznych).

-  Umiejętność posługiwania się innymi rodzajami wielogłosowości.

-  Umiejętność improwizowania z nagłymi zmianami tempa i dynamiki oraz stopniowego przyspieszania, zwalniania, ściszania czy wzmacniania.

-  Umiejętność improwizowania z możliwością zmiany rejestrów fortepianu, zmiany rodzaju artykulacji czy faktury.

-  Umiejętność improwizowania miniatur o tematyce ilustracyjnej w różnej formie, w różnym nastroju i różnych gatunków.

-  Umiejętność improwizowania form tanecznych, tworzenia akompaniamentu do piosenek i struktur polifonicznych.

- Umiejętność tworzenia swobodnej polifonii dwugłosowej wzorowanej na utworach J. S. Bacha oraz barokowych formach tanecznych ( np. menuet, gawot).

- Umiejętność tworzenia krótkich form klasycznych, romantycznych i współczesnych wzorowanych na twórczości czołowych kompozytorów danej epoki.

- Umiejętność opracowania i improwizowania piosenek i melodii ludowych.

-  Improwizowanie na zadany temat rytmiczny z użyciem wszystkich poznanych środków. Przedstawienie kilku skomponowanych form muzycznych.

-     Improwizowanie na zadanych wcześniej i samodzielnie przemyślany temat ilustracyjny.

5.   Komentarz do realizacji programu nauczania.

a.   Ogólna koncepcja programu nauczania.

- Rozwój umiejętność gry na fortepianie.

- Przekazanie szczegółowej wiedzy, aby zainteresować ucznia improwizacją fortepianową.

- Pobudzenie twórczego myślenia u ucznia.

- Pobudzenie świadomości w odbiorze i kreowaniu muzyki.

- Wykształcenie oraz rozwinięcie umiejętności improwizowania we wszystkich tonacjach. oraz w różnych stylach minionych epok w zależności od predyspozycji ucznia .

-  Uzyskanie nawyku dbania o jakość dźwięku podczas gry a instrumencie, a także o to by muzyka improwizowana była pełna wyrazu oraz była wykonywana na najwyższym poziomie.

- Wykształcenie zdolności improwizowania w sposób przemyślany i uporządkowany.

- Wykształcenie zdolności świadomego odbioru muzyki oraz jej analizy.

- Rozwinięcie zainteresowań w stronę kompozycji.

- Wykształcenie umiejętności swobodnego posługiwania się technikami kompozytorskimi: - zrozumienie muzyki XX wieku i wykorzystanie we własnej improwizacji technik kompozytorskich XX wieku, - docenienie rodzimego folkloru, - umiejętność realizacji prostego basso continuo.

- Wykształcenie umiejętności słyszenia harmonicznego.

- Uświadomienie uczniowi, że improwizacji na fortepianie można się nauczyć.

b.   Wskazówki metodyczne.

Improwizacja fortepianowa stanowi niezbędne uzupełnienie wykształcenia muzycznego uczniów, które mogą wykorzystać w swojej dalszej działalności artystycznej, jako: improwizatorzy, akompaniatorzy, korepetytorzy czy kompozytorzy.

Improwizacja jest zorganizowanym działaniem. Istotą tego działania jest nieustanne pogłębianie wiedzy oraz rozwijanie swoich umiejętności warsztatowych. Należy stale uświadamiać uczniom, że przedmiot ten związany jest z systematyczną i ich sumienną pracą. Nauka improwizacji jest sposobem doskonalenia rozwoju muzycznego i jest integralnym elementem kształcenia przyszłych muzyków.

  Program nauczania improwizacji fortepianowej można podzielić na trzy ogólne „działy”: - podstawy improwizacji, zadania kompozytorskiej, gra a vista; które powinno się realizować równolegle.

Punktem wyjścia do rozpoczęcia improwizacji jest zdobycie podstawowych umiejętności w zakresie operowania środkami harmonicznymi ( interwały, akordy, transpozycje współbrzmień) zgodnie ze specyfiką i wymogami instrumentu. Równoległą realizację wyżej wymienionych trzech działów można podjąć wówczas, gdy uczeń opanował niezbędne minimum w zakresie przedmiotu.

„Dział” podstaw techniki improwizacji powinien zawierać ćwiczenia struktur wertykalnych ( harmonia, współbrzmienia i ich budowa) oraz ćwiczenia struktur horyzontalnych ( przebieg muzyczny w czasie), które tworzą nierozerwalną całość muzyki. Takie ujęcie zagadnienia zmusza nauczyciela do stosowania ćwiczeń zarówno wertykalnych, jaki i horyzontalnych, np.: - współbrzmienie grane w metrum 6/8/; 9/8; 12/8 ósemkami z akcentowaniem mocnej części taktu „ lewą ręką, a prawą melodia o nieskomplikowanej  konstrukcji rytmicznej.

Na realizację takich ćwiczeń jak wyżej wymienione należy położyć szczególny nacisk, aby rozwiną u ucznia kształcone umiejętności w danym „dziale”. Uzasadnienie takiego doboru materiału nauczania jest konieczność zdobycia przez ucznia bazy warsztatowej i dyscypliny, które na początku procesu uczenia się improwizacji warunkują prawidłową naukę podstaw przedmiotu.

Praca na lekcjach nad poszczególnymi tematami powinna być ilustrowana przykładami muzycznymi, odpowiednio wybranymi przez nauczyciela z szerokiej literatury w zakresie poszczególnych stylów – barok, klasycyzm, romantyzm, impresjonizm, neoklasycyzm, folkloryzm, muzyka XX wieku, muzyka współczesna.

Zadania kompozytorskie. Improwizacja jest procesem twórczym, w którym wykonanie i komponowanie zbiegają się w czasie, natomiast zadania kompozytorskie w nauce improwizacji są sprawdzianem nabytych umiejętności wykonawczych i twórczych. Zmuszają do świadomego spojrzenia na style i język muzycznych różnych epok lub rodzajów muzyki, kształtują świadome operowanie czasem w muzyce – planowanie i realizacja formy muzycznej, sens przebiegu, rozwijają konieczną w każdej twórczości muzycznej świadomą kontrolę nad stosunkiem zamierzeń bardziej ogólnych do szczegółów dźwiękowych, a wreszcie sposobem utrwalenia twórczych umiejętności ucznia.

Należy rozwijać równomiernie umiejętności rozwiązywania wszystkich zawartych w programie rodzajów zadań kompozytorskich. Uczniom mniej aktywnym należy zwracać uwagę na możliwości odejścia od schematów i wyzwolenia swojej fantazji, uczniom bardziej aktywnym na konieczność dyscypliny i planowania swoich poczynań. Kompozycje uczniów będą naśladowaniem kompozycji z minionych epok. Pomimo to należy rozwijać w uczniach oryginalność twórczego myślenia oraz umiejętność krytycznej oceny własnych utworów np. porównanie menueta napisanego przez ucznia z menuetami W. A. Mozarta lub J. Haydna.

Gra a vista koreluje z pozostałymi działami materiału nauczania. Umiejętność w tej dziedzinie decyduje o zakresie zdobywania wiedzy oraz praktycznej znajomości literatury muzycznej stanowiących podstawę nauki o stylach.

Indywidualny proces nauczania. Naukę improwizacji będą rozpoczynać w klasie … uczniowie, którzy nie posiadają przygotowania w tej dziedzinie, jak i uczniowie, którzy już samodzielnie próbowali improwizować. W każdym przypadku obowiązuje dokładna realizacja materiału nauczania obejmującego podstawy improwizacji. Dopiero po osiągnięciu niezbędnego minimum możliwe będzie wykorzystanie indywidualnych zainteresowań ucznia.

Organizacja pracy nauczyciela.

Każda lekcja powinna być przez nauczyciela przemyślana i zaplanowana. W planowaniu lekcji należy przede wszystkim uwzględnić systematyczną grę a vista, przygotowanie ucznia do pracy domowej oraz systematyczne sprawdzanie jak uczeń pracuje nad zadaniami kompozytorskimi. Do ćwiczenia gry a vista nauczyciel musi dysponować własnym zbiorem literatury fortepianowej np. wg. kolejności epok historycznych. W zbiorze do realizacji a vista nauczyciel powinien dysponować przykładami literatury z tzw.

„ prymkami” i przykłady do realizacji basso continuo.

 Organizacja pracy ucznia.

Bardzo ważna jest systematyczna praca ucznia w domu. Oprócz pracy nad zadanymi przez nauczyciela ćwiczeniami, uczeń powinien codziennie grać a vista, aby stopniowo uczyć się analizowania utworów muzycznych pod względem ich struktury wertykalnej, horyzontalnej, jak również stylu, formy, charakteru, kolorystyki, faktury itd.

Uczeń powinien posiadać dwa zeszyty: - do zapisywania tematów i informacji, - do zadań kompozytorskich, bądź realizowane zadania kompozytorskie w domu mogą być zapisywane w programie komputerowym.

3. Opis warunków niezbędnych do realizacji programu nauczania.

Sala, w której odbywają się zajęcia improwizacji fortepianowej powinna spełniać wszystkie warunki niezbędne do efektywnej pracy (dobra akustyka, właściwe oświetlenie i wentylacja). Sala powinna być wyposażona w dwa dobrze nastrojone fortepiany, bądź fortepian i pianino, oraz dwa stołki z regulacją.

Ze względu na konieczność dysponowania przez nauczyciela dużą ilością materiału nutowego niezbędna jest szafka na podręczną bibliotekę. Nauczyciel i uczeń powinni mieć do dyspozycji metronom.

W miarę możliwości potrzebny będzie także: - dyktafon służący do samokontroli i utrwalaniu wartościowych niepowtarzalnych produkcji improwizatorskich; - odtwarzacz CD ( z możliwością odtwarzania plików w formacie mp3),także z wtyczką USB dla możliwości podłączenia pendrive’a, aby nauczyciel mógł ilustrować omawiane zadania przykładami muzycznymi przynoszonymi na zajęcia na płytach CD, bądź na pendrive’ach.

Nauczyciel powinien dążyć do posiadania własnego zbioru przykładów muzycznych.

6. Zakończenie.

W podanym materiale nauczania nie został określony stopień trudności, gdyż nauka improwizacji na fortepianie wymaga szczególnego podejścia nauczyciela do ucznia.

• Dlatego też o stopniu trudności zadanego materiału decyduje nauczyciel.

• Warunkiem wyboru metod kształcenia będę takie elementy jak: -Cechy fizyczne ucznia, -predyspozycje motoryczne, -wrażliwość fizyczna i psychiczna ucznia.

7. Bibliografia.

• „Program Nauczania Szkoły Muzycznej II stopnia oraz Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia. Przedmiot Improwizacja Fortepianowa.” Warszawa 1980 rok, opracowanie i założenia programowe COPSA. Komisja programowa: Sz. Esztényi,

K. Miklaszewski, M. Mosur-Chrzanowska, A. Pytlak, M. Sokołowska.

• „Program Nauczania Szkoły Muzycznej II stopnia oraz Liceum Muzycznego Wydział Rytmiki. Improwizacja Fortepianowa.”Warszawa. Opracowanie COPSA. Komisja programowa: H. Chrobak, A. Hundziak, M. Kossakowska, B. Piotrowska, Sz. Esztényi, B. Turska.

• „ Improwizacja fortepianowa Szabolcsa Esztényiego. Metoda nauczania.”K. Borys, UMFC Warszawa, wyd. II poprawione 2009r.

Wolna Szkoła Sztuki.

Niezwykła metoda nauki improwizacji - korelacja sztuk :) 

 http://apagyi-lantos.hu/

http://symmetry-us.com/Journals/visbook/apagyi/index.html

Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego na stopień nauczyciela dyplomowanego

Dominika Łasko – nauczyciel mianowany

Czas trwania stażu – 1.09.2014 r. do 31.05.2017 r.

Miejsce odbywania stażu

– Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie.

Zadania do realizacji	Formy realizacji zadań	Termin realizacji	Efekty
Analiza procedury i wymagań prawnych dotyczących awansu zawodowego nauczyciela.	Analiza przepisów dotyczących awansu zawodowego.	Okres stażu.	Znam procedurę awansu zawodowego.
Analiza zasad funkcjonowania pracy szkoły.	Systematyczne analizowanie dokumentów szkoły: statut oraz innej dokumentacji.	Okres stażu.	Plan rozwoju zawodowego jest zintegrowany z dokumentami szkoły.
Dokumentowanie realizacji planu rozwoju zawodowego.	Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego.	Okres stażu.	Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego.

§ 8 ust. 2 pkt 1

Uzyskiwanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły.

Zadania do realizacji	Formy realizacji zadań	Termin realizacji	Efekty
Poszerzenie wiedzy i umiejętności podejmowane na rzecz podwyższenia jakości pracy szkoły.	1. Udział w pracach komisji Rady Pedagogicznej. 2. Ewaluacja wybranych obszarów dydaktyczno-wychowawczych. 3.Współpraca z rodzicami.	Okres stażu.	1. Regularne uczestnictwo w posiedzeniach Rady Pedagogicznej oraz czynny udział w spotkaniach sekcji instrumentów klawiszowych. 2.Systematyczne badanie procesu edukacyjnego w obszarze dziedzin rozwijających umiejętność gry a vista wśród uczniów klas fortepianu szkoły I i II stopnia. 3.Opracowanie systemu komunikacyjnego nauczyciel-uczeń: - Komunikatory internetowe, zeszyt przedmiotowy; -Opracowanie systemu organizacji pracy domowej rodziców i uczniów w obszarze procesu edukacyjnego w szkole I stopnia: - podział pracy, rozpisanie procesu ćwiczenia na instrumencie – forma elektroniczna dla rodziców (e-mail) oraz dla ucznia (zeszyt przedmiotowy) ; - Opracowanie systemu nagradzania wspólnie z uczniami i rodzicami; -Opracowanie tygodniowego grafiku pracy ucznia na instrumencie. -Pomoc psychologiczna w trudnych momentach napotykanych przez ucznia i rodzica w procesie edukacyjnym.
Doskonalenie kompetencji zawodowych.	1.Aktywny udział w różnych formach doskonalenia zawodowego, adekwatny do potrzeb nauczyciela i szkoły. 2. Studiowanie literatury fachowej. 3.Rozwijanie umiejętności wykonawczych.	Okres stażu.	1. Coroczne uczestnictwo w warsztatach pianistycznych organizowanych przez sekcję instrumentów klawiszowych prowadzonych przez: prof. C. Saneckiego z AM Łódź, oraz przez prof. B. Czapiewskiego AM Gdańsk. - Seminarium metodyczne poszerzające kompetencje nauczycieli – uzyskanie kompetencji z zakresu dydaktyki szczegółowej przedmiotu improwizacja fortepianowa i gra a vista. 2. „Improwizacja fortepianowa Szabolcsa Esztenyiego. Metoda nauczania.” K. Borys. -”Mindset” C. Dweck. -” Muzyka fortepianowa i pianistyka w wieku XIX. Aspekty artystyczne i społeczne.” I.Poniatowska. 3.Systematyczna praca nad rozwojem warsztatu pianistycznego jako akompaniator w klasach skrzypiec oraz kontrabasu; -Systematyczna praca nad rozwojem umiejętności gry a vista oraz improwizacji.
Wzbogacanie metod i form pracy dydaktycznej i wychowawczej.	1. Wykorzystywanie nowych metod pracy. 2. Przygotowanie uczniów do występów publicznych: popisy, koncerty, audycje.	Okres stażu.	1. Opracowanie projektu działań edukacyjnych w zakresie gry a vista oraz improwizacji na podstawie metody T. Rosłoń-Esztenyi i Sz. Esztenyiego; wdrażanie nowych sposobów rozwoju umiejętności swobodnej realizacji a vista i improwizacji na lekcjach Nauka Akompaniamentu dla uczniów klas fortepianu w szkole II stopnia, wdrożenie systemu weryfikacji nabytych umiejętności przez uczniów. 2. Coroczne przygotowanie uczniów klasy fortepianu głównego do udziału w Festiwalu „ Muzyczne Inspiracje.”, popisów klasowych oraz koncertów okazjonalnych, organizowanych w szkole wspólnie z innymi nauczycielami. - Coroczne przygotowanie uczniów klasy fortepianu głównego do audycji muzycznych w przedszkolach nr 39, nr 12 oraz w Domu Kultury LSM.

§ 8 ust. 2 pkt 2

Wykorzystanie w pracy technologii informatycznej i komunikacyjnej.

Zadania	Formy realizacji	Termin realizacji	Efekty
Stosowanie technologii komputerowej w pracy pedagogicznej.	1.Wykorzystanie podczas lekcji tabletu oraz laptopa. 2.Wykorzystanie programu komputerowego Finale do tworzenia i zapisywania materiałów dydaktycznych. 3. Opracowanie zbioru materiałów dydaktycznych wykorzystywanych podczas lekcji. 4. Poszerzanie wiedzy na temat nowych technologii poprzez samodzielnych rozwój – Internet. 5.Przygotowanie pomocy dydaktycznych oraz narzędzi badawczych do sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów.	Cały okres stażu	1. Wykorzystywanie narzędzi komputerowych: - laptop, 2 tablety oraz smartfon podczas lekcji Nauki Akompaniamentu. 2. i 3.Wykorzystanie programu Finale do tworzenia materiałów dydaktycznych potrzebnych do realizacji ćwiczeń podczas lekcji Nauki Akompaniamentu. 4. Śledzenie informacji na temat nowoczesnych technologii tworzonej na potrzeby edukacji muzycznej w Internecie. 5. Opracowanie i wdrożenie systemu weryfikacji nabytej wiedzy w zakresie umiejętności gry a vista i podstaw improwizacji.

§ 8 ust. 2 pkt 3

Umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć

w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć.

Zadania	Formy realizacji	Termin realizacji	Efekty
Kształtowanie umiejętności przekazywania wiedzy i doświadczenia innym nauczycielom.	- Prowadzenie lekcji otwartych dla rodziców i nauczycieli.	1.Lekcje otwarte dla rodziców: Miłosz Wójcik klasa 2 I st., fortepian główny: - grudzień 2015r. ( okres 3 tygodni przed przesłuchaniem półrocznym); -maj 2016r - ( okres dwóch tygodni przed egzaminem promocyjnym). 2. Zuzanna Piotrowska klasa 2 i 3 I st., fortepian główny: -grudzień/styczeń 2015r. ( okres 2 miesięcy– przygotowanie do szkolnego koncertu kolęd) -grudzień/styczeń 2016r. (okres 2 miesięcy – przygotowanie do szkolnego koncertu kolęd). 3.Lekcje otwarte dla nauczycieli stażystów: Tomasza Jeleniewskiego i Błażeja Lipińskiego; oraz dla nauczyciela kontraktowego: Aleksandry Mikołajczyk: - od października do grudnia 2016r. - lekcje nauki akompaniamentu oraz obecność w grudniu 2016r. na koncercie klasy trąbki i przesłuchaniu półrocznym klasy trąbki. 9.02.2017r. - Lekcje fortepianu głównego: Zuzanna Piotrowska klasa 3 I st. oraz Miłosz Wójcik klasa 3 I st. -marzec 2017r. – Nauka Akompaniamentu – obszar: kameralistyka-duety fortepianowe. 11.05.2017r. - obserwacja pracy akompaniatorki ( D. Łasko) – próby w klasie skrzypiec M. Augustowskiej. 4.Luty 2017r.-Prowadzenie przesłuchań okresowych z zakresu gry a vista, improwizacji i samodzielnego opracowania utworu w klasach fortepianu I i II st. w obecności kierowniczek sekcji fortepianu: Beaty Saran-Cetery i Marii Zezuli.	1.Uczeń miał trudności w nauce spowodowane sytuacją rodzinną. Dzięki obecności matki na lekcjach i mojej postawie uczeń pokonał swoje trudności, które nie pozwalały mu swobodnie realizować się w klasie i na scenie. 2.W klasie 2 uczennica zaczęła mieć problemy z tremą podczas występów publicznych. Postanowiłam zaktywizować ojca uczennicy do wspólnego opracowania kolęd na 4 ręce. Po kilku naszych wspólnych spotkaniach uczennica wspólnie z tatą zaprezentowała utwory podczas koncertów okazjonalnych. Dzięki mojemu zaangażowaniu i wsparciu ojca uczennica przestała mieć problemy z tremą. 3. Podczas lekcji otwartych dla innych nauczycieli starałam się przedstawić cały wachlarz możliwości pracy nauczyciela fortepianu. Udało mi się zaangażować młodych nauczycieli do współpracy nad projektem rozwijania i weryfikacji poziomu umiejętności gry a vista i podstaw improwizacji w klasach fortepianu szkoły I i II st. 4. Podczas okresowych przesłuchań (z zakresu gry a vista, podstaw improwizacji oraz samodzielnego przygotowania utworu)w LUTYM 2017r. zaprezentowałam sposób realizacji przesłuchań oraz system weryfikacji poziomu wyżej wymienionych umiejętności przed kierowniczkami sekcji fortepianu.
Upowszechnianie i promocja własnych doświadczeń, metod i form pracy.	1.Opublikowanie w Internecie planu rozwoju zawodowego. 2.Opublikowanie strony internetowej, na której będą przedstawione nowe metody i formy pracy z uczniami. 3.Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami - Udostępnianie opracowanych materiałów dydaktycznych oraz nowych metod i form pracy z uczniami innym nauczycielom.	Cały okres stażu	1. http://avistadominikalasko.blogspot.com/ 2. http://avistadominikalasko.blogspot.com/ 3. http://avistadominikalasko.blogspot.com/

§ 8 ust. 2 pkt 4a

Opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich.

Zadania	Formy realizacji	Termin realizacji	Efekty
Nabywanie nowych umiejętności oraz rozwijanie własnych działań.	1. Opracowanie projektu programu dydaktycznego. 2. Opracowanie systemu pracy dostosowanego do stworzonego projektu programu dydaktycznego.	1.Rok szkolny 2014/2015 2. Rok szkolny 2014/2015 Rok szkolny 2015/2016 i 2016/2017.	1. Opracowanie projekt systemu nauczania umiejętności gry a vista i podstaw improwizacji. 2.Wspólna korekta z innymi nauczycielami i wdrożenie systemu nauczania i weryfikacji poziomu umiejętności gry a vista i podstaw improwizacji.

§ 8 ust. 2 pkt 4c

Poszerzenie zakresu działań szkoły w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.

Zadania	Formy realizacji	Termin realizacji	Efekty
Organizowanie i przeprowadzanie konkursów szkolnych.	- Pomoc przy organizacji konkursów, festiwali pianistycznych przeprowadzanych w szkole.	Cały okres stażu	W trakcie odbywania stażu została zaangażowana w przygotowania i organizację Festiwalu „ Muzyczne Inspiracje”. Podczas wydarzenia odpowiadam za całodniową organizację i płynny przebieg Festiwalu. Aktywizuję uczniów do pomocy i udziału w organizacji wydarzenia. Ustalam z Opiekunką Samorządu Szkolnego warunki nagradzania uczniów najbardziej zaangażowanych w organizację wydarzenia. Czynne zaangażowanie uczniów oraz obserwowanie nauczycieli przy pracy nad Festiwalem ma wymiar dydaktyczny – uczniowie nabywają umiejętności organizacyjnych, uczą się odpowiedzialności za swoją funkcję, dyscypliny i porządku bez których wydarzenie nie mogłoby przebiegać płynnie.
Rozwijanie zainteresowań uczniów.	-Wprowadzanie nowych metod edukacyjnych. -Wykorzystywanie zasobów Internetu do rozwijania wyobraźni muzycznej uczniów. -.Pobudzanie u dzieci ich własnej inwencji twórczej. -Rozwijanie kreatywności poprzez tworzenie własnego języka muzycznego: nauka improwizacji, podstawy kompozycji.	Cały okres stażu	Wprowadzenie na lekcje Nauki Akompaniament podstaw improwizacji z wykorzystaniem narzędzi komputerowych oraz materiałów znajdujących się w Internecie. Wprowadzenie elementarnych ćwiczeń z zakresu improwizacji w klasie fortepianu głównego (klasy 1-3 I st.) Systematyczne aktywizowanie dzieci i młodzieży do podejmowania samodzielnych działań na rzecz improwizowania oraz komponowania własnych utworów. Dzięki takim działaniom uczniowie na bardzo wczesnym etapie poszerzają zasób elementów muzycznych.

§ 8 ust. 2 pkt 4e

Wykorzystywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami.

Zadania	Formy realizacji	Termin realizacji	Efekty
Podejmowanie działań na rzecz tworzenia tradycji szkolnej.	- Pomoc przy organizacji ważnych uroczystości szkolnych.	Rok szkolny2014/2015 Rok szkolny 2015/2016 Rok szkolny 2016/2017	Czynny udział w przygotowaniach oraz organizacji Jubileuszu 70-lecia Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II st. im. K. Lipińskiego w Lublinie. Czynny udział w przygotowaniach i organizacji w Festiwalu „Muzyczne Inspiracje”.
Zdobywanie wiedzy na temat sytuacji życiowej uczniów	- Systematyczny kontakt z rodzicami uczniów. - Uwrażliwienie dzieci i młodzieży na trudną sytuację niektórych uczniów. -Wdrożenie form pomocy dostosowanych do sytuacji w jakiej znalazł się dany uczeń.	Cały okres stażu	Systematycznie diagnozowałam sytuację życiową uczniów i ich rodziców, mających bezpośredni kontakt ze mną. Aktywizowałam innych uczniów do pomocy danemu koledze. Uwrażliwiałam dzieci i młodzież na problemy innych. Jeśli uczeń potrzebował mojej pomocy, reagowałam odpowiednio do zastanej sytuacji życiowej ucznia.

§ 8 ust. 2 pkt 5

Umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych z uwzględnieniem specyfiki

i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony.

Zadania	Formy realizacji	Termin realizacji	Efekty
Opis i analiza rozwiązywania problemu edukacyjnego.	Diagnoza co najmniej dwóch wybranych problemów edukacyjnych lub wychowawczych. Dostosowanie skutecznych metod rozwiązywania problemów edukacyjnych. - Współpraca z psychologiem szkolnym. - Wymierny efekt zamierzonych działań po rozwiązaniu problemu.	Rok szkolny2015/2016 Rok szkolny2016/2017 Cały okres stażu	Miłosz Wójcik klasa 2, 3 I st. fortepian główny: Uczeń został przeniesiony do mojej klasy na prośbę matki w klasie drugiej. Trudna sytuacja rodzinna odzwierciedlała się brakiem zaangażowania ucznia w procesie edukacyjnym. Stan lęku u ucznia objawiał się symptomami psycho-somatycznymi przed lekcjami fortepianu. Zaktywizowałam matkę ucznia do podjęcia działań, które miały na celu zniwelowanie lęku i jego objawów. W pracy z uczniem wykorzystałam metody skonsultowane z psychologiem szkolnym. Po dwuletnim okresie pracy z uczniem i jego mamą odnieśliśmy wspólny sukces: u Miłosza nie ma objawów lęku przed lekcjami, uczeń zaczął systematycznie ćwiczyć na instrumencie , usamodzielnił się, podniósł średnią ocen i chętnie zaczął uczestniczyć w występach publicznych. Anna Buczek klasa III-V II st. fortepian dodatkowy: U uczennicy zdiagnozowano przewlekłą chorobę metaboliczną co zaczęło rzutować na jej pracę i wyniki w procesie edukacyjnym. Uczennica rozpoczęła roczne leczenie, które zakończyło się sukcesem. Niestety po zakończeniu leczenia uczennica przejawiała spadek poczucia własnej wartości, co spowodowało brak chęci do pracy. Po konsultacji z rodzicami, oraz nauczycielem instrumentu głównego wspólnie ustaliliśmy, że uczennica powinna podjąć terapię psychologiczną. Po konsultacji z psychologiem szkolnym dodatkowo swoimi działaniami wzmacniałam postawę uczennicy. Po dwuletnim procesie współpracy rodziców i nauczycieli uczennica wzmocniła swoją postawę psychiczną, poprawiła swoje relacje z kolegami z klasy i ponownie odnalazła sens pracy i nauki w naszej szkole.