wtorek, 18 czerwca 2013

Nauka zapisu wysokości dźwięków.

Sposób przyswajania "liter" muzycznych ma duży wpływ na późniejszą jakość czytania wtedy, gdy "litery" łączą się w "słowa". Zapis wysokościowy nie powinien być dla dziecka bezdźwięczną skalą. Uczeń powinien go poznawać przez czynne operowanie nutami, przy śpiewie czy grze na fortepianie.
Podobnie jak w przypadku nauki zapisu rytmu, należy pokazać uczniowi nie oddzielne dźwięki, ale od razu zachodzące między nimi zależności. Powinny to być najprostsze struktury, składające się z dwóch, trzech dźwieków, znane dziecku i łatwe do zaśpiewania i odtworzenia na instrumencie.
Taką prostą strukturą może być interwał tercji, ponieważ wzrok bardzo łatwo odbiera symbol graficzny tego interwału, dzięki jego symetrycznemu układowi. Bardzo ważne jest, aby linie melodyczne piosenek i utworów, przy pomocy których uczeń poznaje zapis wysokości dźwięków na pięciolinii, a także coraz szersze struktury interwałów, rozrastały się stopniowo w kolejnych modelach dźwiękowych.
Na samym początku uczeń może zapoznać się z interwałem tercji poprzez proste ćwiczenie: nauczyciel prosi dziecko, aby naśladowało odgłos kukania tzn. aby zaśpiewało tercję małą. Uczeń najpierw śpiewa sylabami ku-ku, następnie dobiera odpowiednie dźwięki na instrumencie, wreszcie zapisuje w zeszycie tylko na dwóch liniach, które możemy przedstawić - przykład 8 ( T. Dawydowna-Brianskaja, dz.cyt., s. 55).



Następnie odgłos kukania powinien zostać zapisany w systemie pięcioliniowym. Powyższy rysunek powinien stać się symbolem, który błyskawicznie wywołuje w świadomości konkretny obraz dźwiękowy i zamienia się w szybką reakcję ruchową. Taki nawyk osiągnąć można dzięki wykonywaniu różnych czynności pomocniczych.
W takim momencie szczególnie cenne staje się tu komponowanie do krótkich dwuwierszy i wykonywanie na fortepianie  piosenek, których melodie opierają się na interwale tercji małej. Wiersze pobudzają wyobraźnię ucznia, podpowiedzą jaki ma być rytm, czy ruch linii melodycznej. Nauczyciel powinien nakierować ucznia, że może na tychże dźwiękach ustawić obie tercje na dwóch pięcioliniach naprzemiennie. Przykładem mogą być poniższe kombinacje zapisu interwału tercji do krótkich wierszy - przykład 9, przykład 10 (   za T. Dawydowna/J. Hofmann i A.Rieger):








Po zapoznaniu się ucznia z interwałem tercji, należy zwrócić jego uwagę na różnice zachodzące między obrazem graficznym interwału tercji i sekundy. Najważniejszą informacją dla ucznia, jest to iż, symbol graficzny sekundy jest niesymetryczny, gdzie główki nut są położone na linii i polu, lub odwrotnie - przykład 11 ( za J. Hoffman, A. Rieger):



W miarę wprowadzania interwałów kwarty, kwinty itd. nauczyciel powinien zwrócić uwagę uczniowi, iż główki nut odpowiadające dźwiękom tworzącym odległość kwarty, umieszczone są w odmienny sposób, gdy pierwsza będzie na linii, to druga będzie zapisana na polu i odwrotnie - przykład 12 ( za J. Hoffman, A. Rieger ):



W podobny sposób należy objaśnić w przyszłości między obrazami dalszych odległości dźwięków tj. seksta, septyma, oktawa. Uczeń wprawia się w określanie odległości na podstawie wrażenia słuchowego jak i na podstawie wzrokowego obrazu nut. Na tym etapie można pominąć rozróżnianie interwałów wielkich, małych, zmniejszonych, zwiększonych. "Wprawa w słuchowym i wzrokowym rozpoznawaniu interwałów ma wielkie znaczenie, gdyż najszybciej prowadzi do łatwego czytania nut i jest z tego punktu widzenia daleko ważniejszą niż biegła znajomość nazw dźwięków." ( za J. Hoffman i A. Rieger dz.cyt.)



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz